Historia

Bitwa pod Antietam

Bitwa pod Antietam, zwana także bitwą pod Sharpsburgiem, miała miejsce 17 września 1862 roku nad potokiem Antietam w pobliżu Sharpsburga w stanie Maryland. Zmierzyła się w niej Armia Północnej Wirginii generała Konfederacji Roberta E. Lee z Armią Potomaku generała Unii George’a McClellana i była kulminacją próby inwazji Lee na północ. Wynik bitwy będzie miał kluczowe znaczenie dla kształtowania przyszłości Ameryki i pozostaje najbardziej śmiertelną jednodniową bitwą w całej amerykańskiej historii wojskowości.

Znaczenie bitwy pod Antietam

Stawka bitwy pod Antietam była bardzo wysoka. W połowie lata 1862 roku prezydent Abraham Lincoln miał już gotową Proklamację Emancypacji – dokument deklarujący wolność dla wszystkich niewolników w tak zwanych zbuntowanych stanach.

Jednak po kilku niespodziewanych i demoralizujących stratach Unii, w tym solidnej porażce generała dywizji Johna Pope’a w drugiej bitwie pod Bull Run, stało się jasne, że Konfederacja nie będzie łatwa do rozgromienia. Gabinet Lincolna obawiał się, że wydanie Proklamacji Emancypacji w tym czasie wyda się desperackie i będzie trudne do wyegzekwowania, więc Lincoln postanowił poczekać do kolejnego decydującego zwycięstwa Unii.

Aby jeszcze bardziej skomplikować sprawy, Republikanie stanęli w obliczu wyborów w połowie kadencji w listopadzie 1862 roku, a ich zwycięstwo nie było przesądzone. Sfrustrowani polityką Lincolna i przebiegiem wojny Demokraci rozpoczęli kampanię antywojenną, mając nadzieję na przejęcie władzy w Izbie Reprezentantów USA.

Generał Robert E. Lee również dostrzegł rozterki w szeregach Lincolna i miał nadzieję, że zwycięstwo w bitwie na ziemi Unii może obalić poparcie Kongresu dla Lincolna i pomóc zabezpieczyć Konfederację raz na zawsze.

W Europie Francja i Wielka Brytania z niepokojem obserwowały amerykańską wojnę między stanami. Do tej pory trzymały się na uboczu, ale gdy zaczęły odczuwać braki bawełny, a Południe zdawało się zyskiwać przewagę, rozważały legitymizację Konfederacji, co mogło mieć drastyczne konsekwencje.

Przygotowanie do bitwy

Po tym jak Lee udaremnił plan generała George’a B. McClellana oblężenia Richmond – stolicy Konfederacji – w kampanii na półwyspie wiosną i latem 1862 roku, McClellan wycofał się. Mając nadzieję na wykorzystanie niskiego morale i pozornej nieudolności Unii, Lee zdecydował się pchnąć swoją armię na północ przez Potomak do Marylandu, gdzie wkrótce zajęła miasto Frederick.

9 września Lee wydał Rozkaz Specjalny 191 określający jego „Kampanię Maryland”. Jego plan wkroczenia na północne terytorium podzielił jego armię, wysyłając każdą jednostkę do marszu na konkretne miasto: Boonsboro i Hagerstown w Maryland oraz Harper’s Ferry i Martinsburg w Zachodniej Wirginii.

Rozkaz specjalny nr 191

Po tym jak Konfederaci porzucili swoje obozowisko w okolicach Frederick, armia McClellana ruszyła do akcji. To, co stało się potem, miało decydujące znaczenie: 13 września dwaj żołnierze Unii, szeregowiec Barton W. Mitchell i sierżant John M. Bloss, odkryli kopię Rozkazu Specjalnego 191 ze szczegółowymi ruchami oddziałów Konfederatów, rzekomo zawiniętą wokół trzech cygar.

Dowiedziawszy się o cennym znalezisku, ekstatyczny McClellan podobno wykrzyknął: „Oto papier, z którym, jeśli nie uda mi się ubić Bobby’ego Lee, będę chciał wrócić do domu”. Natychmiast ruszył swoją armię w nadziei na udaremnienie planów bitewnych Lee.

A kiedy Lee usłyszał, że brakuje kopii Rozkazu Specjalnego 191, wiedział, że jego rozproszona armia jest bezbronna i pospiesznie połączył swoje jednostki.